پیشینه زبان پارسی: از سال 700 تا 1000 پیش از میلاد مسیح دوره رواج ایران باستان است. زبان پارسی کنونی، دنباله پارسی میانه و آن نیز دنباله پارسی باستان است. پارسی باستان؛ نامی است که به زبان سنگ‌نوشته‌های پادشاهان هخامنشی اطلاق می‌شود. این زبان گویش مردم در دوره هخامنشی است. خطی که برای نگارش زبان پارسی باستان به‌کار برده می‌شد «خط میخی» نام دارد. خط پارسی باستان به‌همراه زبان هند باستان، شاخه‌ای از زبان‌های هندی و اروپایی بوده و یکی از مهم‌ترین شاخه‌های زبان هندواروپایی، زبان هند و ایرانی است. واژه «آریا» نامی است که نیاکان مشترک ایرانیان و هندیان به نژاد، خانوده و پیشنیان خود داده‌اند. به‌همین علت زبان‌های ایرانی باستان با زبان هندی کهن (سنسکریت) پیوندی ناگستنی دارند. مورخان و پژوهشگران این حوزه براساس تحولات تاریخی زبان‌های ایرانی، سه دوره مهم برای آنها قائل هستند که عبارت از دوره باستان، دوره میانه و دوره کنونی است. از دورانی که نخستین آثار زبان‌های ایرانی (زمان تألیف گاهان یا گات‌های زردتشت در حدود سده 10 تا 20 ق.م) وجود دارد، آغاز می‌شود و در اواخر دوره هخامنشی (حدود 300 ق.م) پایان می‌پذیرد. از این دوره تنها از دو زبان آثار مکتوب باقی مانده است. 

الف) زبان اوستایی که از نظر ویژگی‌ها زبانی متعلق به شرق و شمال‌شرقی ایران باستان بوده و کتاب اوستا به آن زبان نوشته شده است. میان زمان نگارش قدیمی‌ترین بخش اوستا (گاهان) تا زمان تدوین و به نگارش درآمدن مجموعه اوستا (در سده چهارم میلادی) قرن‌ها فاصله است. در این مدت کتاب اوستا سینه به سینه حفظ ‌شده و هیچ یک از زبان‌های بعد از آن را نمی‌توان دنباله مستقیم و تحول یافته زبان اوستایی دانست. 

ب) زبان فارسی باستان در جنوب‌غربی ایران معمول بوده و کتبیه‌های پادشاهان هخامنشی (قرن ششم تا چهارم ق.م) به آن زبان نوشته شده است. برخلاف زبان اوستایی کتابت آثار این دوران همزمان با نگارش آنها است. از دیگر زبان‌های این دوره آثار مکتوبی در دست نیست. تنها از زبان سکایی و مادی واژه‌هایی در منابع غیرپارسی بر جا مانده است. صورت‌های تحول‌یافته برخی از این زبان‌ها در میان زبان‌های دوره میانه یا دوره نوین یافت می‌شود.