در شماره 6 ذوزنقه درباره موزه فرهنگ هنر عروسک ایران می‌خوانیم:
بعد از چند سال رفت‌وآمد از یک خیابان، ناگهان متوجه تابلو «موزه عروسک» شدن بسیار جالب است. بعد از مکثی کوتاه به انتهای کوچه رفته، در کوچکی را دیده که بر روی آن تابلویی سرمه‌ای رنگ با عنوان «موزه فرهنگ و عروسک ایران» درج شده است.
مگر عروسک‌ها هم موزه دارند، بسیار جالب و هیجان‌انگیز… پشت آن در کوچک که شبیه به هیچ موزه دیگری نیست، چه خبر است…!
گذری بر موزه فرهنگ و عروسک ایران
«دختر روز به روز بزرگ‌تر می‌شد و یه روز داشت کنار رودخونه موهاشو شونه می‌کرد که پسر پادشاه اون رو می‌بینه و ازش خوشش میاد و می‌خواسته باهاش صحبت کنه که دختر بال می‌زنه و به خونه کرکس می‌ره، پسر از این بابت غمگین بود، پیرزنی میاد و میگه مادر جان اینکه نگرانی نداره من کاری می‌کنم که بتونی با اون دختر صحبت کنی.
یه آتشی روشن می‌کنه و دیگی رو برعکس روی آتش می‌ذاره، دختر از اون بالا میاد، نگاه می‌کنه و میگه مادر جان اشتباهه، میگه چی؟ گوشام نمی‌شنوه! چشام نمی‌بینه! میاد پایین کمکش کنه، دختر پیرزن لباس اون رو به زمین میخ می‌کنه و اجازه پرواز به اون نمی‌ده! پیرزن دختر خودش را به قصر پادشاه می‌فرسته و دختر دال رو میبره به جنگل و به درختی می‌بنده، شیری داشت از اونجا رد می‌شد، میاد که دختر رو بخوره، دختر میگه مراقب باش من بی‌گناهم، خونم روی زمین ریخته نشه!
دندون شیر شکسته بوده و خونش روی زمین ریخته شد. به همین دلیل اونجا تبدیل به یک نی‌زار بزرگ می‌شه، چوپانی از اونجا رد می‌شد، یکی از نی‌ها رو برمی‌داره و شروع می‌کنه به نواختن نی! صدای نی صدای سرگذشت زندگی دختر دال بود که شنیده می‌شد تا صدای نی به پسر پادشاه می‌رسه، نی رو از وسط نصف می‌کنه و دختر دال دوباره متولد می‌شه و به خوبی و خوشی سالیان سال کنار هم زندگی می‌کنند.»
این داستان افسانه دختر دال لرستان است که از زبان خانم الهه حریریان برای جمع حاضر در طبقه دوم موزه روایت می‌شد. سپس روایت‌های دیگر از زنان دیگر با لباس‌های اقوام مختلف حکایت از فرهنگ اقوام مختلف ایرانی می‌‌داد. لباس‌هایی که در طول 18 سال از نقاط مختلف کشور جمع‌آوری شده بود و فرهنگ آیین اقوام مختلف ایرانی همراه با افسانه و اسطوره‌های آن خطه‌ها (مانند افسانه شاماران و….)
بعد از این سالن بخشی دیگری در پاگرد طبقه دوم قرار دارد. عکس‌ها و ماکت‌هایی که متعلق به «خانم انوشه انصاری، پایه‌گذار شورای کتاب کودک ایران» است.
در طبقه اول (قسمت ورودی موزه فرهنگ و عروسک ایران) مجموعه‌ای بزرگ حدود 2000 عروسک از 84 کشور جهان که توسط آقایان علی گلشنی و ناصر دریایی جمع‌آوری شده، در معرض دید عموم قرار گرفته است که بر آن نام «موزه عروسک ملل» را نهاده‌اند.
قبل از بازدید از عروسک‌های ملل در موزه فرهنگ و عروسک ایران، با پخش فیلمی عروسک‌های مشهور دنیا مانند ماتریوشکا (روسی)، فندوق‌شکن (آلمانی)، لایکونیک (قهرمان لهستان)، داروما (آرزوهای ژاپنی) معرفی و داستان‌های هر کدام از آنها روایت می‌شود و عروسک‌هایی مثل شنل قرمزی و… برای بازی کودکان در آنجا قرار داده شده است.
کوچک‌ترین عروسک جهان که مربوط به کشور گواتمالا است در موزه فرهنگ و عروسک ایران قرار دارد. پیشینه این عروسک به این صورت است که وقتی بچه‌ها غم و غصه‌ای داشتند با والدین خود می‌نشستند و عروسک‌های بسیار کوچک با نخ و پارچه و چوب درست می‌کردند، بعد این عروسک‌ها را به فرزندانشان می‌دادند تا در هنگام خواب غم و ناراحتی‌هایشان را به آنها بگویند، سپس زیر بالش خود بگذارند. بعد قبل از بیدار شدن کودکان، والدین عروسک‌ها را برداشته و به آنها می‌گفتند که عروسک‌ها غم و غصه‌ها را با خودشان برده‌اند.
در طبقه زیر همکف نیز تونل اسباب بازی قرار دارد که با هنر و ذوق تحسین‌برانگیزی برای کودکان طراحی شده است و عروسک‌های دوران مختلف در آنجا به نمایش گذاشته شده است و بعد از گذر از هر قسمت خاطره دوران شیرین کودکی تداعی می‌شود.
در گفتگویی با آقای ناصری یکی از مسئولان محترم موزه فرهنگ و عروسک ایران، ایشان در اظهاراتشان فرمودند که سال‌های بسیاری است در حوزه کودکان مشغول به فعالیت هستند و با احساس بسیار از کارگاه‌های عروسک‌سازی همراه با روایت قصه‌ها و افسانه‌ها یا یادمان‌های دیگر که در این مکان برگزار می‌شود، سخن گفتند. همه این موارد نشان از اشتیاق تمام افرادی است که در برپایی و ماندگاری این موزه نقش داشته‌اند و شایسته است به همه این عزیزان خداقوت گفته شود که با تکیه بر زانوی خویش چنین مجموعه بزرگی را برپا نگه داشته‌اند.
موزه عروسک یکی از بهترین موزه‌ها برای افرادی است که ذوق هنری دارند و می‌خواهند برای چند ساعتی با کودکان درون خود ارتباط برقرار کنند و با فرهنگ و اقوام مختلف ایرانی و سایر کشورهای جهان آشنا شوند.
در حال حاضر این موزه تحت نظر میراث فرهنگی و به صورت کاملاً خصوصی در مکانی متعلق به شهرداری منطقه 12 اداره می‌شود.
زمان بازدید: پنج‌شنبه و جمعه 11 تا 18 ـ شنبه تا چهارشنبه تورهای گروهی (با هماهنگی قبلی)
نشانی موزه فرهنگ و عروسک ایران: تهران، دروازه دولت، خیابان سعدی شمالی، کوچه فیات، پلاک 2
نویسنده: طاهره میرصفی
موزه گردی با ذوزنقه
نشریه ذوزنقه با ارائه مطالب اجتماعی و تاریخی می‌کوشد که موجب ارتقای سطح فرهنگی شود. همچنین با ترویج فرهنگ کتابخوانی و موزه گردی قدم در مسیر رشد فرهنگی جامعه ایرانی برداشته است.
خوشحال می‌شویم با ما در این مسیر همراه باشید و شبکه اجتماعی ذوزنقه را دنبال کنید.
